اصلاح و تعدیل حسابها  در پایان دوره مالی و لزوم آن

یکی از اهداف فرآیند حساب ها، اندازه گیری صحیح سود تجاری است. بنابراین هر ثبت تعدیلی حداقل یک حساب سود و زیانی یعنی یک درآمد یا یک هزینه را تحت تاثیر قرار می دهد. با مطالعه این مقاله با اصلاح و تعدیل حسابها در حسابداری، لزوم و روش های ثبت اصلاحات و تعدیلات انجام شده در پایان دوره مالی بصورت کامل آشنا خواهید شد. 


در این مقاله می خوانید:


اصلاح و تعدیل حساب چیست؟

اصلاح و تعدیل حسابها در حسابداری در راستای بهنگام کردن حساب های ترازنامه است. در پایان دوره حسابداری، حسابداران صورت های مالی را تهیه می کنند. آخرین مرحله حسابداری با تراز آزمایشی که فهرستی از تمام حساب های دفترکل و مانده آن ها پس از ثبت مبادلات دوره در سند حسابداری، دفتر روزنامه و نقل آن به دفاتر کل است، انجام می گیرد. این تراز آزمایشی تعدیل نشده است. مبالغ این تراز آزمایشی کامل نیستند، چرا که تعدادی از مبادلات درآمد و هزینه که بر بیش از یک دوره حسابداری تاثیر دارند از آن حذف گردیده اند. به همین دلیل به آن تراز آزمایشی تعدیل نشده می گویند. برای اطمینان از صحت حساب ها، حسابداران اغلب کاربرگ حسابداری تهیه می کنند که در حکم گیش نویسی برای حساب های اصلی است. در ادامه با اصلاح حساب ها در حسابداری آشنا می شوید. 

اصلاح و تعدیل حساب ها


بیشتر بخوانید: محاسبه جمعه کاری


ثبت اصلاحی در پایان دوره مالی شامل چه مواردی است؟

سهل ترین راه برای تمایز انواع ثبت های تعدیلی، گروه بندی ان ها براساس زمان ثبت یک هزینه یا درآمد مرتبط با پرداخت یا دریافت آن است. در تعدیلات از نوع پیش پرداخت ها یا پیش دریافت ها، مبادله نقدی قبل از ثبت هزینه یا درآمد مربوطه اتفاق می افتد. تعدیلات از نوع تعهدی دقیقا عکس تعدیلات از نوع پیش پرداخت ها و پیش دریافت هاست. در چنین مواردی ما درآمد یا هزینه ای را قبل از دریافت و یا پرداخت وجه آن ثبت می کنیم. بطور کلی ثبت های تعدیلی را می توان در پنج گروه طبقه بندی کرد. 

  1. پیش پرداخت هزینه ها 
  2. استهلاک دارایی ثابت
  3.  هزینه های تعهدی
  4.  درآمدهای تعهدی 
  5. پیش دریافت درآمدها 

 


بیشتر بخوانید: مالیات تکلیفی چیست


اصلاح حساب ها در حسابداری چگونه انجام می شود؟

پیش پرداخت هزینه ها، در آینده نزدیک منقضی شده یا مصرف می شوند. مانند پیش پرداخت برای مستاجر که یک دارایی محسوب می شود. برای مثال فردی اجاره  3 ماه آینده دفتر کار خود را در 1 آبان پرداخت کرده است. اگر اجاره هر ما 1000 ریال باشد باید معادل سه ماه اجاره را در یک حساب دارایی بدهکار کند:

ثبت سه ماه اجاره در یک حساب دارایی
ردیف     تاریخ     شرح     بدهکار     بستانکار
1 1 آبان  پیش پرداخت اجاره (3*1000) 3000      
   وجوه نقد   3000


           
تراز آزمایشی در 30 آبان ماه پیش پرداخت اجاره را به عنوان یک دارایی و با مانده بدهکار گزارش می کند. در 30 آبان ماه باید تعدیلی صورت گیرد و معادل یک ماه ارزش پیش پرداخت اجاره از حساب دارایی خارج شود. زیرا یک ماه منقضی شده و به عنوان هزینه است 

ردیف     تاریخ     شرح     بدهکار     بستانکار
1 30 آبان  پیش پرداخت اجاره (3000*3/1) 1000      
2   ثبت هزینه اجاره   1000

بعد از انتقال اطلاعات به دفتر کل هزینه اجاره و پیش پرداخت اجاره به شکل زیر خواهد بود:

پیش پرداخت اجاره
1 ابان 3000    1000    30آبان
مانده 2000    

 

هزینه اجاره
30 آبان 1000                         
مانده 1000       


 مبلغ صحیح دارایی 2.000 ریال                     کل مبلغ 3.000 ریال                         مبلغ صحیح هزینه 1000 ریال 


در پایان ماه کل مبلغ 3000 ریال اینگونه به حساب منظور شده است. دو سوم این مبلغ دارایی ، یک سوم هزینه را اندازه گیری می کند 
حسابداری دارایی ثابت و هزینه استهلاک شباهت فراوانی با پیش پرداخت هزینه دارد. دارایی ثابت را می توان به عنوان پیش پرداخت بلند مدت در نظر گرفت که زمان انقضای آن بیشتر از یک دوره به طول می انجامد. تفاوت اساس بین دارایی ثابت و پیش پرداخت هزینه مدت زمانی است که دارایی سودمندی و مفید بودن خود را از دست می دهد.


با امکانات نرم افزار حسابداری شرکتی میزان آشنا شوید (با امکانات و پشتیبانی رایگان)


 

چگونگی تهیه تراز آزمایشی اصلاح شده

علت وجود تفاوت بین تراز آزمایشی و تراز آزمایشی تعدیل شده، وجود ثبت های تعدیلی است. اگر تراز آزمایشی و تراز آزمایشی تعدیل شده را در اختیار شما قرار دهند خواهید توانست با اختلاف موجود بین مقادیر تراز آزمایشی و تراز آزمایشی تعدیل شده، ثبت های تعدیلی را انجام دهید. مراحلی که در تهیه ترازنامه آزمایشی تعدیل شده وجود دارد:

  1. وارد کردن عنوان حساب ها و مانده های پایانی تعدیل نشده آن ها در ستون های تراز آزمایشی کاربرگ و جمع زدن مقادیر موجود در هر ستون 
  2.  وارد کردن تعدیلات در ستون های تعدیلات و جمع زدن مقادیر موجود در هر ستون 
  3. محاسبه مانده تعدیل شده هر یک از حساب ها به وسیله ترکیب ستون های تاز آزمایشی و تعدیلات و سپس وارد کردن مقادیر تعدیل شده در ستون های تراز آزمایشی تعدیل شده.

یک قدم مفید برای تهیه صورت های مالی این است که فهرستی از حساب ها را به همراه مانده تعدیل شده آن ها در یک تراز آزمایشی تعدیل شده منعکس کنیم. اطلاعات موجود در جدول زیر، بعد از ستون های تراز آزمایشی، به ستون بدهکار و بستانکار تعدیلات می رسیم. هر یک از ثبت های بدهکار در ستون تعدیلات نشان دهنده سمت بدهکار یک ثبت تعدیلی است. که با حروفی که در ستون تعدیلات در داخل پرانتز ذکر شده است. ستون های تراز آزمایشی تعدیل شده، نشانگر مانده تعدیل شده حساب ها می باشد. به دلیل اینگه یک ثبت تعدیلی هیچ تاثیری بر وجوه نقد، برداشت و یا سرمایه ندارد، باید مانده این حساب ها در تراز آزمایشی و تراز آزمایشی تعدیل شده برابر باشد. در ادامه نحوه تکمیل کاربرگ تراز آزمایشی تعدیل شده نشان داده می شود. 

تراز آزمایشی تعدیل شده
عنوان حساب  ترازآزمایشی تعدیلات  تراز آزمایشی تعدیل شده
   بدهکار     بستانکار     بدهکار     بستانکار     بدهکار     بستانکار
وجوه نقد 24800       24800  
حساب های دریافتنی 2250   250(الف)   2500  
ملزومات     700     300 (ب) 400  
پیش پرداخت اجاره 3000     1000(پ) 2000  
اثاثیه     16500       16500  
استهلاک انباشته       275(ت)   275
حساب های پرداختنی   13100       13100
حقوق پرداختنی       950(ث)   950
پیش دریافت درآمد   450 150(ج)     300
سرمایه اقای عباسی   31250       31250
برداشت آقای عباسی 3200       3200  
درآمد خدمات   7000   250(الف)   7400
        150(ج)    
هزینه اجاره     1000(پ)   1000  
هزینه حقوق 950   950(ث)   1900  
هزینه ملزومات     300(ب)   300  
هزینه استهلاک     275(ت)   275  
هزینه آب و برق 400       400  
  51800 51800 2925 2925 53275 53275

ستون های تراز ازمایشی تعدیل شده نشانگر مانده تعدیل حساب ها  در حسابدارب است. تمامی مقادیر موجود در تراز آزمایشی تعدیل شده از طریق ترکیب تراز آزمایشی با ستون های تعدیلات بوجود می آیند. برای مثال حساب های دریافتنی با با مانده بدهکار 2250 ریال شروع می شود. از طریق ثبت تعدیلی الف ، 250 ریال به آن اضافه می شود و در نهایت مانده تعدیل شده آن 2500 ریال می گردد. ملزومات با مانده بدهکار 700 ریال اغاز می شود و بعد از یک ثبت تعدیلی بستانکار 300 ریالی، مانده تعدیل شده آن 400 ریال می گردد. ممکن است چند ثبت تعدیلی یک حساب بخصوص را تحت تاثیر قرار دهند. حساب درآمد خدمات نام برد که تحت تاثیر  دو ثبت تعدیلی (الف) و (ج) قرار گرفته است. اگر تعدیلات تاثیری بر یکی از حساب ها نداشته باشد. مبلغ آن حساب در تراز آزمایشی و تراز آزمایشی تعدیل شده یکسان خواهد بود. این مورد برای حساب های نظیر وجوه نقد، اثاثیه، حساب های پرداختنی، حساب سرمایه و حساب برداشت، مصداق دارد. 

نحوه تکمیل کاربرگ

برای تکمیل کاربرگ مراحلی که در بالا به ان اشاره شد باید انجام شود. سپس مراحل زیر باید جهت تکمیل کاربرگ ادامه یابد. 

  1.  انتقال مقادیر دارایی، بدهی و سرمایه از تراز آزمایشی تعدیل شده به ستون های ترازنامه و همچنین وارد کردن مقادیر درآمد و هزینه به ستون های اقلام سود و زیان و سپس جمع زدن مقادیر موجود در ستون ها 
  2.  محاسبه سود و زیان ویژه از طریق تفاوت بین جمع درآمدها و جمع هزینه های اقلام سود و زیان و وارد کردن سود یا زیان ویژه برای برقراری تساوی بین دو ستون اقلام سود و زیان و همچنین دو ستون ترازنامه و در نهایت جمع زدن مقادیر موجود در ستون ها 
تراز آزمایشی تعدیل شده
عنوان حساب  ترازآزمایشی تعدیلات  تراز آزمایشی تعدیل شده اقلام سود و زیان اقلام ترازنامه
   بدهکار     بستانکار     بدهکار     بستانکار     بدهکار     بستانکار بدهکار بستانکار بدهکار بستانکار
وجوه نقد 24800       24800       24800  
حساب های دریافتنی 2250   250(الف)   2500       2500  
ملزومات     700     300 (ب) 400       400  
پیش پرداخت اجاره 3000     1000(پ) 2000       2000  
اثاثیه     16500       16500       16500  
استهلاک انباشته       275(ت)   275       275
حساب های پرداختنی   13100       13100       13100
حقوق پرداختنی       950(ث)   950       950
پیش دریافت درآمد   450 150(ج)     300       300
سرمایه اقای عباسی   31250       31250       31250
برداشت آقای عباسی 3200       3200          
درآمد خدمات   7000   250(الف)   7400   7400    
        150(ج)            
هزینه اجاره     1000(پ)   1000   1000      
هزینه حقوق 950   950(ث)   1900   1900      
هزینه ملزومات     300(ب)   300   300      
هزینه استهلاک     275(ت)   275   275      
هزینه آب و برق 400       400   400      
  51800 51800 2925 2925 53275 53275 3875 7400 49400 45875
              3525 0 0 3525
              7400 7400 49400 49400

سود و یا زیان ویژه از طریق تفاوت بین درآمدها و هزینه ها در ستون های صورت و زیان محاسبه کنید. سود یا زیان ویژه را به عنوان رقم برابر ساز د صورت سودو زیان ترازنامه منعکس و در نهایت جمع ستون ها را در زیر خود بنویسید


بیشتر بخوانید: سود انباشته چیست؟


لزوم تعدیل حساب ها چیست؟

ثبت های تعدیلی همانطور که در مثال پایین می بینید، موجب می شود درآمدها به دوره ای که در آن ایجاد و همچنین هزینه ها به دورهکه در آن بهوقوع پیوسته اختصاص یابد. همچنین ثبت های تعدیلی باعث بهنگام شدن حساب های دارایی و بدهی می شود. از مهمترین مزایای ثبت تعدیلات در صورت های مالی به موراد زیر می توان اشاره کرد :

  • اندازه گیری صحیح سود دوره 
  • گزارش صحیح حساب های دارایی و بدهی 

اگر مبنای نقدی حسابداری مورد استفاده باشد، نیاز به تعدیل حساب ها در حسابداری وجود ندارد زیرا تمامی مبادلات ثبت می شود. اما در مبنای تعهدی حسابداری به منظور گزارش مانده صحیح در صورت های مالی،در پایان هر دوره حسابداری حتما باید ثبت های تعدیلی صورت گیرند. بنابراین به طور کلی لزوم تعدیل حساب ها در حسابداری عبارتست از :

  • خرید و فروش دارایی در دوره انجام معاملات در دفاتر ثبت می شود
  • در دوره ای که درآمد تحقق می یابد، ثبت می شود حتی در صورت پرداخت نشدن وجه
  • هزینه در زمان وقوع در دفاتر ثبت می شود حتی در صورت پرداخت نشدن وجه

برای مثال شرکتی از ملزومات برای خدمات به مشتریان استفاده می کند. مصرف، کاهش ملزومات را در پی دارد که برای شرکت هزینه است. مثل حقوق کارمندان، اجاره بها . برای شرکت هزینه بر است که بصورت روزانه اقدام به ثبت هزینه هایش کند. اگر بخواهد به صورت روزانه تمامی هزینه ها را در دفتر روزنامه ثبت کند، مقرون بصرفه نیست. بنابراین در پایان هر ماه هزینه ملزومات صحیح نیست. مانده بیانگر موجودی ملزومات اول ماهبه همراه خرید های طی ماه است. ملزومات مصرفی طی ماه از این حساب خارج نشده است. بنابراین باید  هزینه ماه از مبلغ ملزومات  گزارش شده در تراز آزمایشی کسر شود. بنابراین مانده تعدیل شده جدید  بیانگر بهای تمام شده ملزوماتی است که در اختیار است و در ترازنامه انعکاس می یابد. 

حساب بدهکار شده گروه ثبت های تعدیلی  حساب بستانکار شده
هزینه      پیش پرداخت هزینه دارایی
هزینه      استهلاک      دارایی متقابل
هزینه      هزینه معوق(تعهدی) بدهی 
دارایی درآمد معوق(تعهدی) درآمد
بدهی     پیش دریافت درآمد درآمد

    


 قیمت نرم افزار حقوق و دستمزد میزان


انواع تعدیل حساب ها 

مدیران و سرمایه گذاران بطور روزمره در ارتباط با بنگاه تجاری به تصمیم گیری می پردازند که لزوم آن تهیه صورت های مالی استو سود را در یک دوره یک ساله و دارایی ها و بدهی ها و سرمایه در پایان آن سال گزارش می شود. فرض دوره زمانی در تعامل با اصل شناسایی درآمد و مقابله هزینه با درآمد از ویژگی بارز مبنای تعهدی است. برای اندازه گیری صحیح سود حساب های درآمد و هزینه قبل از پایان دوره حسابداری بهنگام می شود. 

  •  هزینه های انجام شده ولی پرداخت نشده
  • درآمدهای تحصیل شده اما وصول نشده 

همگی از مواردی هستند که مشمول تعدیل حساب می شوند. 

برای دریافت PDF مقاله: اصلاح و تعدیل حسابها در پایان دوره مالی و لزوم آن



شما اولین نفری باشید که نظر می دهد

ارسال نظر جدید


کد امنیتی  




امتیاز دهید: